Priredili: Miroslav Doderović, Zdravko Ivanović Na osnovu proučavanja ekspedicija na brodovima »Fram« i »Sedov«, kao i na osnovu novijih podataka ekspedicija koje rade na velikim ledenim santama, utvrđeno je da u istočnoj polovini basena ili Atlanskoj kotlini (između grebena Lomonosova,…
Priredio: Miroslav Doderović, Zdravko Ivanović Struje u Indijskom okeanu se razlikuju od struja u Atlantskom i Tihom okeanu, što je normalno posljedica njegove veličine i položaja. Pošto je Indijski okean najvećim dijelom u južnoj hemisferi, cirkulacije površinske vode variraju za…
Priredio: Miroslav Doderović, Zdravko Ivanović Atlantski okean ima vrlo razvijen sistem morskih struja. Njegovu najkarakterističniju odliku sačinjavaju dva izrazita kola struja, čiji se centri nalaze oko 30° sjeverne geografske širine i oko 20° južne geografske širine Pojedini djelovi tih kola…
Priredio: Miroslav Doderović, Zdravko Ivanović Struje u Tihom okeanu imaju u opštim crtama sličan raspored kao u Atlantskom okeanu. Razlike su neznatne. U Pacifiku postoje Sjeverna i Južna ekvatorska struja, Ekvatorijalna povratna struja, kao i više drugih struja koje odgovaraju…
Priredio: Prof dr Miroslav Doderović i Zdravko Ivanović Površinski slojevi vode mora i okeana kreću se u širim ili užim pojasevima u određenom pravcu, jednakom ili promjenljivom brzinom, zbog čega pod jećaju na „rijeke” koje teku po površini Svjetskog mora…
Priredili: Miroslav Doderović, Zdravko Ivanović Salinitet predstavlja ukupnu masu čvrstih supstanci koje su rastvorene u vodi. Primjećuje se da supstance moraju biti u čvrstom stanju, i prema tome uključuju i rastvorene gasove, koji pod dovoljno niskom temperaturom, stvarno postaju kao…
Priredili: Miroslav Doderović, Zdravko Ivanović Na okeanskoj pučini je površina tek u izuzetnim slučajevima u potpunom miru, dok je na sporednim morima za vrijeme duže tišine dosta često ravna i glatka kao ogledalo. Ako se upitamo šta je talasanje mora,…
Priredili: Miroslav Doderović, Zdravko Ivanović Led je redovna pojava na površini polarnih mora i djelova okeana. Temperature su sve niže ukoliko se ide od Ekvatora ka polovima. Zbog toga u polarnim oblastima srednja godišnja temperatura pada ispod 0°C, uslijed čega…
Priredili: Miroslav Doderovic, Zdravko Ivanović Vode Hidrosfere se mogu podijeliti na okeane, površinske vode, podzemne vode kontinenata, polarne i kontinentalne zaleđene mase i atmosferu. Ukupna količina vode iznosi oko 1,43 · 109km3. Oko 94% od toga čine vode okeana i…
Priredili: Miroslav Doderović, Zdravko Ivanović Odnos mora i kopna je dinamička pojava. Površina mora izložena je stalnim promjenama (vremenskim i prostornim) koje se direktno odražavaju na promjene nivoa mora. Na primjer, promjene nivoa mora koje su uslovljene svakodnevnim promjenama atmosferskog pritiska…
